Madeliefje als EHBO kruid & zelf zalf maken

Het Madeliefje: Klein, maar boordevol Kracht

Het madeliefje (Bellis perennis) kennen we allemaal wel. Wie heeft er als kind niet een armband of ketting gevlochten van deze vrolijke witte bloempjes?

Ook wanneer in de winter alles nog kaal en grijs is, staat het madeliefje wel nog steeds in bloei. Op natte koudere dagen zie ik die bloeiende bikkels altijd als een knipoog van de natuur. Hé, geen zorgen, die lente, die komt echt wel weer!

In de volksgeneeskunde werd het madeliefje al eeuwenlang gebruikt voor het behandelen van blauwe plekken, wonden en huidproblemen. Maar wist je dat moderne wetenschap inmiddels bevestigt wat onze voorouders intuïtief al wisten? Dit kleine, sterke plantje zit vol bioactieve stoffen die wondgenezing versnellen, ontstekingen remmen en de huid beschermen. Madelief word dan ook weleens vergeleken met Arnica (die je vast wel eens in de vorm van olie of zalf bij de drogist hebt zien staan).

Door de eeuwen heen werd het madeliefje in Europa gezien als een symbool van zuiverheid, liefde en genezing. In de middeleeuwen werd het gebruikt als een ‘soldatenkruid’: men legde madeliefjesblaadjes op wonden om het genezingsproces te bevorderen. Ook in de traditionele kruidengeneeskunde van Hildegard von Bingen en Nicholas Culpeper werd madeliefje al geroemd om zijn helende eigenschappen.

Vandaag de dag begint de wetenschap de medicinale werking van het madeliefje beter te begrijpen. Onderzoek wijst uit dat deze kleine bloem vol zit met stoffen die de huid ondersteunen bij herstel en bescherming. Maar welke stoffen zijn dat precies, en hoe werken ze dan?

Madeliefje als wondhelend kruid? Maar hoe werkt dat dan? Wetenschap Achter de heilzame kracht van het madeliefje

Diverse wetenschappelijke studies hebben aangetoond dat madeliefjes, hoe klein ook, een indrukwekkende hoeveelheid bioactieve stoffen bevatten die samen een fijne cocktail realiseren die de wondheling heel mooi kan ondersteunen. Een uitgebreid onderzoek uit 2023 onderzocht meer dan 310 bioactieve componenten van Bellis perennis en hun effecten op wondgenezing en huidherstel (bron). De onderzoekers concludeerden dat de combinatie van saponinen, flavonoïden en tannines een synergetisch effect heeft, wat betekent dat deze stoffen elkaar versterken en de wondgenezing versnellen. Je kunt met een gerust hart stellen dat dit ogenschijnlijk kwetsbare bloemetje een echt krachtpatser is. Maar wat zijn die stoffen dan en hoe doen ze hun werk?

Saponinen, wondreinigers. Dit zijn plantenstoffen die een zeepachtige werking hebben. Ze helpen bij het reinigen van wonden door vuil en bacteriën te verwijderen. Daarnaast stimuleren ze de microcirculatie, waardoor zuurstof en voedingsstoffen sneller naar beschadigd weefsel worden vervoerd. Dit versnelt de genezing en vermindert zwelling.

Flavonoïden, krachtige anti oxidanten. Madeliefjes bevatten flavonoïden zoals quercetine en apigenine, die bekendstaan om hun ontstekingsremmende en antioxidatieve werking. Ze beschermen cellen tegen schade door vrije radicalen en bevorderen de aanmaak van nieuw huidweefsel. Studies tonen aan dat flavonoïden niet alleen de genezing versnellen, maar ook helpen bij het verminderen van littekenvorming.

Tannines, hebben een samentrekkende en beschermende werking.

Tannines helpen bij het samenknijpen van beschadigd huidweefsel, waardoor wondjes sneller sluiten en minder vatbaar zijn voor infecties. Daarnaast vormen tannines een beschermende barrière over de huid, wat de genezing bevordert en verdere irritatie voorkomt.

Polysachariden, deze stimuleren de celvernieuwing. Deze natuurlijke suikers helpen bij het herstellen van de huid door de aanmaak van fibroblasten (bindweefselcellen) te stimuleren. Dit ondersteunt de productie van collageen, wat weer essentieel is voor een soepele en sterke huid.

Een kleine hoeveelheid essentiële oliën, de soorten etherische oliën in madeliefje bieden een antibacteriële bescherming, waardoor ze infecties kunnen helpen voorkomen en een gezonde wondgenezing ondersteunen.

Je kunt je huid al heel eenvoudig verzorgen door een kompres te maken.

Zet een sterke thee van een flinke eetlepel verse madeliefjes of gedroogd wanneer je deze hebt, mag ook. Je hebt van het gedroogde kruid slechts de helft nodig. Drenk nu een steriel gaasje of stukje katoenen stof (hydrofiel doek) op je blauwe plek of wondje, laat dit even rusten en intrekken zodat het zijn werk kan doen. zo makkelijk kan het zijn!

Zelf wondhelende Madeliefjeszalf maken

Het tuinseizoen staat inmiddels weer voor de deur. Dit betekent ook dat onze handen het weer zwaar te verduren krijgen. Er wordt weer lekker buiten gespeeld, dus zullen er ook weer heel wat geschramde knietjes verzorgd moeten worden. Kortom, een zeer goede reden om deze zalf een plekje te geven in je thuisapotheek. Deze zalf helpt verzorgt de rode en schrale huid, maar is ook erg fijn bij blauwe plekken en kneuzingen.

Wat heb je nodig:

Ingrediënten:

• 2 handjes gedroogde madeliefjes ( eventueel ook online te vinden bij bijvoorbeeld het blauwe huis of voordeelkruiden).

• 100 ml biologische olijfolie of amandelolie

• 10 g bijenwas (voor een stevige zalf)

• Optioneel: 5 druppels lavendelolie voor extra huidverzorging en een aangename geur

• Een schoon glazen potje

  
  

Bereidingswijze:

Stap 1. Doe de madeliefjes en olie in een glazen pot en verwarm dit au bain-marie op een lage temperatuur (maximaal 40°C) gedurende 4 uur. Zo trekken de werkzame stoffen goed in de olie. Je kunt hiervoor ook goed een yoghurtmaker gebruiken deze zijn goed op een constante en vrij lage temperatuur te houden. het is erg belangrijk je olie nooit warmer te laten worden dan 50 graden max! Dit gaat namelijk ten koste van de heilzame stoffen. Zeef de olie door een kaasdoek of fijne zeef om de plantresten te verwijderen.

Stap 2. Smelt de bijenwas op lage temperatuur en meng dit met de gezeefde olie. Roer goed door tot alles volledig is gesmolten

Stap 3. Voeg eventueel de lavendelolie toe (optioneel maar wel erg lekker) en giet het mengsel in een schoon glazen potje.

Stap 4. Laat de zalf afkoelen en opstijven. Bewaar op een koele, donkere plek.

Hoe gebruik je je zalf: Breng de zalf aan op wondjes, droge plekjes of blauwe plekken. Door de ontstekingsremmende en herstellende werking helpt deze zalf de huid sneller te genezen en te beschermen tegen infecties. dit is ook een heel fijne zalf voor ongelukjes en pijntjes bij de kleinere buitenspelers.

Een heel fijne krachtpatser op het gebied van wondgenezing dus. Van oudsher werd het al gebruikt als natuurlijk EHBO-middel, en tegenwoordig bevestigt de wetenschap waarom. zullen we het verkleinwoord dan maar weg laten, Madelief! zo! want deze bloem verdient wel beter toch ;-). Wil je meer weten over het zelf leren maken van natuurlijke producten voor je thuisapotheek, neem dan een kijkje bij onze off en online cursussen of boek een wandeling of workshop.